Neden akıllı insanlar hep aptalca hatalar yapar?

Netflix dizisi “Inside Job” tartışmalı bir tespitte bulunuyor.

Komplo teorisyenleri haklı olsaydı dünya nasıl olurdu sorusunun cevabı, Netflix’in Inside Job dizisinin hikayesini oluşturuyor. Tavsiye edeceğim içeriklerden bir tanesi.

Dizinin ikinci sezonundan bir alıntı ilgimi çekti. Onu paylaşmak istedim.

- Neden akıllı insanlar hep aptalca hatalar yapar?
- Çünkü ne kadar zekiysen aptalca kararları meşrulaştırmada (rasyonelize etmekte) o kadar iyisindir. Bu yüzden de en zeki inanlar en kötü şirketlerde çalışıyorlar.

Bu bir genelleme olduğu için yanlışlanacak bir sürü yanı olduğuna eminim. Akıllı ve kötü şirketlerde çalışmayan insanlar da elbette var. Ama diğer yandan insanların mevcut durumlarını ve kararlarını (statükoyu) rasyonelize etmek konusunda ne kadar başarılı olduğunu da biliyorum. Değişime karşı direnç belki de böyle bir yerlerden geliyor…

Bu diyaloğun bir başka çağırışımı da reklam ajansları ile ilgili oldu. On yıllardır reklam ajansları entelektüel emeğin en çok sömürüldüğü yerler. Fazla mesaiyi, ajansta sabahlamayı normal kabul etmiş bir sektör. İnanılmaz. Zeki insanlar bu sömürüyü renkli toplantı odaları, happy hour’lar, fazla mesaide söylenen bir pizza ve iki bira ile rasyonelize etmeyi becerdiler. Yaratıcılık hikayesinin bir parçası olarak insanları tükettiler ve tükendiler…